۱۰ نتیجه برای رفتار
یوسف کریمی، مجید صفاری نیا،
دوره ۹، شماره ۳ - ( ۲-۱۳۸۴ )
چکیده
یکی از مباحث مهم مطرح شده در روان شناسی اجتماعی بررسی نگرش های افراد است . نگرش ها یکی از علت های اصلی رفتار ما میباشند . اگر صرفه جویی مصرف انرژی را به عنوان یک رفتار در نظر بگیریم برای بررسی و ترغیب رفتار صرفه جویی انرژی در مصرف کنندگان می بایستی به بررسی نگرش ها و تغییر نگرش ها پرداخت . روان شناسان اجتماعی نگرش را عبارت از یک حالت عاطفی مثبت یا منفی نسبت به یک موضوع تعریف کرده اند . ...
امیر شریف یزدی، مجید خانقلی،
دوره ۱۲، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۸۸ )
چکیده
گرمای زیاد هوا، خشکسالی، قطعی نیروگاه یا خطوط انتقال، موجب کمبود غیرمترقبه یا آنی تامین برق می شود. راه سنتی حل مشکل کمبود تولید، اعمال خاموشی به مشترکین است. ولی خاموشی بیش از یکی دو ساعت، ازنظر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، قابل قبول نیست. راه دیگر، اجرای برنامه های کاهش سریع مصرف برق، با ترکیبی از اقدامات فنی بهبود بازده انرژی و تغییر رفتار مشترکین می باشد. طی سال های اخیر در کشورها و مناطق متعددی مانند برزیل، زلاندنو، نروژ، کالیفرنیا و توکیو، چنین برنامه هایی ظرف تنها چندروز تا چندماه، اجراشده؛ و۳ تا۲۰درصد تقاضای برق کاهش یافته، نکته مهم، کاهش تقاضا بدون خسارات قابل ملاحظه اقتصادی؛ برخلاف کشورهای بدون برنامه و سازمان دهی قوی، بوده است. صرفه جویی به دلیل افزایش احتمال حوادث اهمیت بیشتری یافته: تجدید ساختار و آزادسازی بازار برق موجب کاهش ظرفیت رزرو و آسیب پذیری بیشتر آن شده و تغییرات شدید آب وهوایی، تاثیر فزاینده ای بر این معضل داشته است. مدل سازی رفتار اجتماعی برای کاهش سریع مصرف، حتی در کشورهایی که به پایداری نسبی در میزان تقاضا رسیده اند، بسیار دشوار است و عملا همانند جعبه ای سیاه، ورودی و خروجی ها نشان داده می شوند. مشکل مضاعف کشور ما، تعرفه های ارزان برق و رشد دست کم۶ درصدی مصرف، حتی در خاموشی تابستان ۸۷ و علی رغم کاهش ۵۰ درصدی روشنایی معابر، تبلیغات گسترده و خاموشی اجباری برخی صنایع بوده است. اگرچه در بهار ۸۸ رشد نزدیک به صفر به دلایلی مانند توزیع گسترده لامپ های کم مصرف، خنکی حدود ۴ درجه ای هوا نسبت به سال ۸۷ (تاثیر هر درجه خنکی هوا حدود یک درصد کاهش پیک است) و رکود برخی صنایع؛ مشاهده شد، اما ریشه های اصلی رشد نامتعارف مصرف به قوت خود باقی هستند. در این مقاله برخی از زمینه های قابل الگوبرداری؛ به ویژه با توجه به توصیه های آژانس جهانی انرژی، و همچنین نتایج برخی اقدامات داخلی در مناطقی مانند یزد بررسی می شود.
محمد علی شاه حسینی ، محمد فقیه علی آبادی ،
دوره ۱۶، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۲ )
چکیده
ضعف در صادرات خدمات فنی و مهندسی نفت و گاز نه تنها فرصت توسعه ملی را از ایران می‌رباید، بلکه این ضعف در دراز مدت به عنوان تهدید قلمداد می‌گردد، چرا که اگر همچون امروز تنها تکیه بر صادرات انرژی باشد و از دانش آن در جهت توسعه خدمات فنی و مهندسی در خارج از مرزها استفاده نگردد، طبق برآوردها در آینده ای نه چندان دور، ایران از صادر کننده خالص انرژی به وارد کننده آن تبدیل می گردد. توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی نفت و گاز و درآمدزایی از طریق آن نه تنها امکان حفظ این انرژی با رویکردی بلند مدت را فراهم میکند، بلکه توان کشور را در زمینه های ارز آوری، ایجاد اشتغال، ارتقاء فناوری و دانش فنی، بهبود روابط سیاسی و صدور فرهنگ و تمدن بالا خواهد برد. اما با وجود تلاش های بسیار در توسعه دانش فنی،کماکان این مسیر با انسدادهای بیشماری روبروست. در این مقاله، بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه های نیمه ساختار یافته کیفی از نخبگان، و با رویکرد تحلیل تم، مدل مفهومی تبیین گردیده که به واکاوی گلوگاه‌های توسعه نظام فنی و مهندسی صنعت نفت پرداخته است. همچنین از دستاوردهای این مقاله میتوان به شناسایی موانع در سه حوزه زمینه، رفتار و ساختار اشاره کرد.
سیمین دخت زینالی، سید محمد شبیری، مریم لاریجانی،
دوره ۱۸، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۴ )
چکیده
چکیده توسعه و گسترش انرژیهای تجدیدپذیر باعث کمک به تحقق اهداف توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی کشور میشود که از عوامل اساسی در رسیدن به توسعه پایدار در هر کشوری هستند. سواد انرژی واژه‌ای در جهت آشنایی با انرژیهای نو و تجدیدپذیر و استفاده از آنها در جهت کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی و به دنبال آن حفاظت از محیط زیست و اصلاح رفتار زیست محیطی می‌باشد. لذا این پژوهش به بررسی آموزش سواد انرژی در راستای عملیاتی کردن رفتار زیست محیطی در میان دانش‌آموزان دختر دوره دبیرستان شهر مراغه میپردازد.نوع پژوهش کاربردی وروش آن توصیفی بارویکرد پیمایشی وروش جمع آوری اطلاعات ازطریق پرسشنامه است. روند کار به این صورت است که ابتدا ۳۵۱ نفر از میان دانش آموزان دختر دوره دبیرستان شهرمراغه بصورت کاملا تصادفی ودر طیف‌های مختلف سنی وفاکتورهای مرتبط انتخاب می شوند .پرسشنامه حاوی ۶۱سؤال است که در سه حوزه شناختی(از سوال ۵-۱ و ۶۱-۳۲) –عاطفی(۲۱-۵) و رفتاری(۳۱-۲۲) طراحی شده است. روایی پرسشنامه به صورت معتبر و استاندارد می‌باشد. سنجش پایایی سوالات مربوط به پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ انجام گردید. میزان آلفای کرونباخ برابر با ۷۹/۰ بود که نشان‌دهنده مناسب بودن سوالات است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که ۹/۲۱ درصد از دانش آموزان دارای سطح سواد انرژی ضعیف، ۹/۶۸ درصد سطح سواد انرژی متوسط و ۱/۹ درصد سطح سواد انرژی خوب دارند. داده‌ها همچنین نشان می‌دهد که بین سواد انرژی و صرفهجویی در انرژی و حفاظت محیط زیست رابطه معنی دار و مثبت وجود دارد و آموزش سواد انرژی رابطه مستقیم با افزایش هر سه موارد فوق می-شود. در واقع هر مقدار سطح سواد انرژی در میان دانش‌آموزان بیشتر باشد به همان مقدار صرفه-جویی در انرژهای موجود و رفتار زیست محیطی و همچنین حفاظت محیط زیست در آنها بیشتر خواهد بود.
الهه توکلی، زهرا سادات زمردیان، محمد تحصیلدوست، محمدرضا حافظی،
دوره ۲۲، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۸ )
چکیده
عمده سهم مصرف انرژی در کشور و بیش از یک سوم اتلاف آن در کاربری مسکونی است. سرانه مصرف برق خانگی فاصله زیادی با استاندارد جهانی دارد و وجود یارانه حاملهای انرژی در ایران و درنتیجه قیمت پایین آنها، باعث کم توجهی ساکنان نسبت به مصرف انرژی می شود. نظر به سیاست حذف یارانه ها نمیتوان تاثیر بهسازی ابنیه و رفتار متصرفین بر مصرف را نادیده گرفت. هدف از این تحقیق بررسی اثر رفتار کاربران بر مصرف انرژی در ساختمانهای مسکونی شهر اصفهان است. جامعه آماری، ساختمانهای مسکونی (۷۸ واحد با تیپ یکسان) کوی شهید پاکدل است، که ۶۱ واحد از آنها به روش تمام شماری به عنوان نمونه انتخاب شدند. ارزیابی وضعیت بهسازی و مصرف انرژی ساختمانها در حالت موجود نشان داد، اقدامات بهسازی انجام شده و رده برچسب انرژی در %۴۰ از واحدهای مسکونی مورد بررسی به سه دسته تقسیم شده است. ۲۲ واحد با اقدامات گروه اول (رده برچسب انرژی C)، ۲ واحد از آن با اقدامات گروه دوم (رده برچسب انرژی D) و یک واحد از آن با اقدامات گروه سوم (رده برچسب انرژیF) بهسازی شدند، سایر ۳۶ واحد بدون بهسازی (رده برچسب انرژی F) است. از اینرو در تحقیق حاضر علاوه بر سنجش مقدار کاهش مصرف ناشی از بهسازی از طریق ممیزی ساختمانهای مسکونی مشابه در کوی شهید پاکدل، به ارزیابی اثر نحوه رفتار متصرفین از طریق تحقیق میدانی و تطبیق یافتههای حاصل از شبیهسازی (با استفاده از نرم افزار دیزاین بیلدر) بر مشاهدات و پرسشنامهها (بر اساس استانداردهای بین المللی) میپردازد تا مشخص شود اصلاح الگوی رفتار متصرفین چه میزان امکان صرفهجویی در مصرف برق را فراهم میکند. مطابق نتایج، بهسازی ابنیه تا ۴,۶% و رفتار متصرفین بین سه تا ده برابر این مقدارکاهش در مصرف برق فراهم مینماید که بیشترین سهم مربوط به نحوه استفاده از لوازم الکتریکی و روشنایی است.
سید رضا سید جوادین، بهمن مصطفی طهرانی، امیر خانلری، مهدی حکیمی،
دوره ۲۳، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۹ )
چکیده
مصرف برق خانگی ۳۳% از کل مصرف را در ایران تشکیل می‌دهد و هر میزان صرفه جویی در این بخش اثر قابل ملاحظه‌ای در مصرف کل شبکه برق دارد. با این وجود علیرغم همه توصیه‌ها و درخواست‌ها برای رعایت مصرف و نیز پتانسیل بالای صرفه جویی در بخش خانگی لیکن تأثیر در رفتار مصرف کنندگان چشمگیر نیست و کماکان با رشد مصرف برق خانگی نیز روبرو هستیم. بنابراین سیاست‌ها و روش‌های موجود برای تغییر الگوی رفتار مصرفی مشترکان برق خانگی عملاً با موفقیت چندانی روبرو نشده است. لذا بازشناسی، تبیین و تحلیل عوامل تأثیرگذار در فرآیند شکل گیری رفتارهای مصرف انرژی الکتریکی و تجدید نگاه به این موضوع لازم به نظر می‌رسد. هدف این مقاله «ارائه الگوی تأثیرگذاری بر قصد و رفتار صرفه جویانه مشترکان برق خانگی» است و با رویکرد داده بنیاد در صدد شناسایی عواملی است که بر رفتارهای صرفه جویانه مصرف کنندگان برق خانگی تأثیر دارند.
حسنا ورمقانی، امان کسمایی،
دوره ۲۴، شماره ۱ - ( ۳-۱۴۰۰ )
چکیده
اکنون احداث ساختمانهای بلندمرتبه در حالی رو به گسترش است که ملاحظات اقلیمی مشخصی در طراحی و اجرا پیش‌بینی نمی‌شود و غالباً تصمیمات طراحی، مشابه بناهای میان‌مرتبه و کوتاه‌مرتبه صورت می‌گیرد و از مهمترین دلایل این امر، فقدان پژوهش‌های تخصصی مرتبط در کشور است. هدف تحقیق حاضر تبیین چارچوب‌های اقلیمی به‌منظور گزینش الگوهای بهینه در طراحی بناهای بلندمرتبه با رویکرد کاهش مصرف منابع انرژی در راستای تدوین ضوابط طراحی اقلیمی است. در همین راستا پژوهش حاضر به روش تحلیلی توصیفی با رویکرد کمی هفت شاخص اصلی مؤثر بر کاهش مصرف انرژی شامل فرم ساختمان، فرم و نسبت سطح بازشو، زاویه چرخش، عمق سایه‌بان، نوع و ضخامت عایق حرارتی و جنس شیشه جدار خارجی را در حالت‌های مختلف با کاربرد نرم‌افزار شبیه‌ساز انرژی جهت یافتن حالت بهینه به لحاظ صرفهجویی انرژی مورد مقایسه قرار می‌دهد. نتایج تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد نسبت سطوح بازشو، جنس شیشه و عمق سایه‌بان تأثیرگذارترین شاخص‌ها و فرم بنا، جهت چرخش بنا، فرم و ابعاد بازشوها کم اثرترین آنها بر اهداف پژوهش هستند. همچنین ساختمان‌هایی با فرم مستطیل با کشیدگی شرقی غربی و پنجره‌های افقی با سایه‌بان‌های افقی به عمق ۱۰۰ سانتی‌متر در اضلاع جنوبی و شرقی و سایه‌بان‌های عمودی به عمق ۱۵۰ سانتی‌متر در اضلاع شمالی و غربی دارای عملکرد مطلوبی در زیراقلیم مطالعاتی بوده و حداقل مصرف انرژی را دارند.
خانم مریم کیقبادی، دکتر غلامرضا حیدری، دکتر صادق صالحی،
دوره ۲۵، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۱ )
چکیده
در سال‌های اخیر افزایش تقاضای انرژی و حکمرانی توسعه پایدار، ضرورت مطالعه رفتار مصرف انرژی را دو چندان کرده است. پژوهش حاضر با اتخاذ یک رویکرد کیفی و انجام ۶۰ مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با شهروندان در مناطق مختلف کشور به بررسی عوامل مؤثر بر رفتار مصرف انرژی (برق) در کشور پرداخته است و با انجام تحلیل محتوای کیفی (مشتمل بر ۳ مقوله اصلی و ۱۰ مقوله فرعی)، به یک الگوی تحلیلی دست یافته که از لایه‌های فردی رفتار شروع شده و با عبور از سطوح اجتماعی به زمینه‌های گسترده‌تر مؤثر بر رفتار مصرف انرژی می‌رسد. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که رفتار مصرف انرژی در کشور، برآمده از عوامل انسان‌ساز و نیز عوامل طبیعی مهمی بوده و صِرف توجه به ابعاد فردی، در سیاستگذاری رفتار مصرف انرژی اثربخش نخواهد بود و ایجاد سیاست‌های مداخله‌ای ترکیبی از ابعاد احصا شده امری ضروری است. بر اساس یافتههای تحقیق حاضر، ۸ گزاره نظری در خصوص عوامل مؤثر بر مصرف انرژی افراد در کشور تدوین شد.
دکتر سعید ودادی کلانتر، دکتر امیرعلی سیف الدین،
دوره ۲۵، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۱ )
چکیده
افزایش پیک شبکه برق در فصل تابستان منجر به قطعی برق در صنایع و بخش مسکونی میشود که بارزترین مصداق آن قطعی برق در تابستان ۱۳۹۷ بود. به دلیل هزینه بالای توسعه ظرفیت نیروگاهی (۵۰۰ دلار برای هر کیلووات)، مدیریت سمت تقاضا مهمترین راهبرد کاهش پیک شبکه برق است. در این پژوهش تاثیر پارامترهای رفتاری در کاهش پیک شبکه برق به کمک مدلسازی پائین به بالا مشخص شده است. شبیهسازی رفتاری در این پژوهش به کمک دادههای خام طرح گذران وقت مرکز آمار ایران و به صورت عاملپایه انجام گرفته است. در این طرح از ۴۲۲۸ خانوار شهری نظرسنجی صورت پذیرفته و کیفیت رفتاری افراد در هر گام زمانی ۱۵ دقیقه در طول شبانه روز با ۲ رویکر قطعی و تصادفی مشخص گردیده است. در رویکرد تصادفی از روش زنجیره مارکوف استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از این است که با انعطاف مصرف برق سرمایشی ناشی از حضور افراد در خانه و دمای آسایش مدنظر، میتوان بین ۷۰ تا ۱۳۴ مگاوات پیک شبکه برق را کاهش داد (معادل ۶۵ میلیون دلار ایجاد ظرفیت نیروگاهی جدید) که تقریبا برابر با ۱۰ درصد پیک سرمایشی شبکه برق شهر تهران است. با تسری این کاهش ۱۰ درصدی به کل کشور، حدود ۶ هزار مگاوات (معادل ۳ میلیارد دلار ایجاد ظرفیت نیروگاهی جدید) پیک شبکه کشور کاهش یافته و بحران خاموشی به راحتی قابل کنترل است.
مریم کیقبادی، دکتر الهه سادات اکبرنیا، دکتر فرزانه نزاکتی رضاپور،
دوره ۲۶، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۲ )
چکیده
یکی از عوامل تأثیرگذار بر رفتار مصرفی انرژی، داشتن دانش و آگاهی در زمینه مسائل آن از جمله شیوه‌های تولید برق، انرژیهای تجدیدپذیر، شیوه‌های مصرف بهینه و تبعات محیط‌زیستی آن است. هدف این پژوهش، مطالعه میزان آگاهی شهروندان ایران و تأثیر آن بر رفتارهای مصرفی برق است. بدین منظور، با رویکرد کمی، روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه آنلاین، دادههای مشترکان بخش خانگی برق را از سراسر ایران جمع‌آوری کردیم که در نهایت ۱۰۸۱ پرسشنامه تکمیل شده به دست آمد. تحلیل و تفسیر داده‌ها، با نرم‌افزار SPSS صورت گرفت. متغیر دانش و آگاهی با اطلاع از دمای آسایش، نحوه محاسبه هزینه برق، ساعات اوج مصرف، وسایل پرمصرف، منابع اصلی تولید برق و خوداظهاری شهروندان از میزان آگاهی‌شان در موضوعات مرتبط با انرژی سنجیده شد. نتایج نشان داد که نمره آگاهی شهروندان کمی کمتر از ۵۰ (از مجموع ۱۰۰ امتیاز) است. متغیر رفتار، با بیست گویه در بخش سرمایش، روشنایی، نظافت، شست‌و‌شو و غیره مورد سنجش قرار گرفت. همچنین از زمان و میزان مصرف وسایل الکتریکی در منزل، سوال شد. پاسخ‌ها با هم ترکیب شده و سپس نمرات جمع شده و در بازه ۰ تا ۱۰۰ استاندارد شد. برای میانگین رفتار، عدد ۵۶,۴۸ بدست آمد. در تحلیل رابطه همبستگی میان این دو متغیر، از ضریب پیرسون استفاده شد و عدد حاصل‌شده «۰.۰۷۸» گویای رابطه مثبت اما نه چندان قوی میان دانش و آگاهی و رفتار مصرفی برق است. در تحلیل این یافته، با بازگشت به نظریه‌های این حوزه از جمله پرکتیس تئوری، درمی‌یابیم که دانش و آگاهی تنها یکی از عناصر شکل‌دهنده رفتار مصرف انرژی است. عناصر دیگری از جمله قوانین، فناوری‌ها، زیرساخت‌ها، هنجارها، مهارت‌ها و معانی نیز در ترکیب با هم روی متغیر پرکتیس اثر می‌گذارند. بنابراین، یک یافته مهم این پژوهش، ضرورت اتخاذ رویکردی جامع‌نگر برای تحلیل شبکه کنشگران انسانی و غیرانسانی دخیل در شکل‌دهی رفتار مصرف انرژی است که علاوه بر انسان، آگاهی‌ها، باورها و فعالیت‌های آنها، نقش عوامل غیرانسانی از جمله فناوری، زیرساخت، ابزارها و امکانات را نیز در نظر بگیرد.
