سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ، rahmati.f.s@gmail.com
چکیده: (538 مشاهده)
در ایران و جهان انرژی بخش ساختمان به طور متوسط حدود یک سوم از مصرف کل انرژی است و این امر موجب تمرکز روزافزون کشورها برای برنامهریزی مدیریت تولید، توزیع و مصرف انرژی شده است. در ایران نیز مقررات ملی ساختمان یکی از اصلیترین ظرفیتهای قانونی برای مدیریت انرژی بخش ساختمان است و ساختمان بسیار کم انرژی از جمله اهداف مندرج در آن است. این مقاله با بهرهگیری از ابزار رهنگاشت سیاستی تلاش میکند که گذار پایدار به ساختمان بسیار کم انرژی را طراحی کند. به این منظور با تعیین بیانیه ماموریت و هدف از ایجاد رهنگاشت؛ شناسایی وضعیت موجود و چالشهای پیش روی گذار؛ شناسایی پیشرانها؛ تعیین افقهای زمانی و تعیین سیاستهای پیوسته در بازههای زمانی مختلف برای گذار به ساختمان بسیار کم انرژی، رهنگاشت ترسیم شد. روش شناسی حاضر از نوع روش پژوهش آمیخته (کمی- کیفی) بوده و ماهیت پژوهش کاربردی است. بازه زمانی پژوهش تک مقطعی بوده و هدف آن تجویزی است. نتایج حاصل از این فرایند در قالب رهنگاشت سیاستی گذار ترسیم شده که دارای سه سه بازه زمانی (کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت) منطبق بر سه سطح عملیاتی، تاکتیکی و راهبردی مدیریت گذار است . ضمنا پیشرانها نیز شناسایی شده و دو عامل «نبود تصویر مشترک از آینده انرژی، صنعت، زیست شهری» و «واگرایی سیاستهای موثر بر حوزه انرژی ساختمان در ابعاد اقتصاد، صنعت، شهرنشینی و شهرسازی، فرهنگی و اجتماعی» به عنوان پیشرانهای اصلی شناخته شدند. مبتنی بر پیشرانها و وضع موجود، سیاستها در سه لایه سیاستهای ملی، برنامههای بخشی و توانمندسازها طراحی شدهاند. در این مقاله تلاش شد با انطباق ویژگیهای مدیریت گذار با رهنگاشت سیاستی محتوای رهنگاشت گذار به ساختمان بسیار کم انرژی، رهنگاشت تدوین شده توان پاسخگویی به تغییرات بلندمدت و برآورده کردن الزامات مدیریت گذار را داشته باشد. در ایران و جهان انرژی بخش ساختمان به طور متوسط حدود یک سوم از مصرف کل انرژی است و این امر موجب تمرکز روزافزون کشورها برای برنامهریزی مدیریت تولید، توزیع و مصرف انرژی شده است. در ایران نیز مقررات ملی ساختمان یکی از اصلیترین ظرفیتهای قانونی برای مدیریت انرژی بخش ساختمان است و ساختمان بسیار کم انرژی از جمله اهداف مندرج در آن است. این مقاله با بهرهگیری از ابزار رهنگاشت سیاستی تلاش میکند که گذار پایدار به ساختمان بسیار کم انرژی را طراحی کند. به این منظور با تعیین بیانیه ماموریت و هدف از ایجاد رهنگاشت؛ شناسایی وضعیت موجود و چالشهای پیش روی گذار؛ شناسایی پیشرانها؛ تعیین افقهای زمانی و تعیین سیاستهای پیوسته در بازههای زمانی مختلف برای گذار به ساختمان بسیار کم انرژی، رهنگاشت ترسیم شد. روش شناسی حاضر از نوع روش پژوهش آمیخته (کمی- کیفی) بوده و ماهیت پژوهش کاربردی است. بازه زمانی پژوهش تک مقطعی بوده و هدف آن تجویزی است. نتایج حاصل از این فرایند در قالب رهنگاشت سیاستی گذار ترسیم شده که دارای سه سه بازه زمانی (کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت) منطبق بر سه سطح عملیاتی، تاکتیکی و راهبردی مدیریت گذار است . ضمنا پیشرانها نیز شناسایی شده و دو عامل «نبود تصویر مشترک از آینده انرژی، صنعت، زیست شهری» و «واگرایی سیاستهای موثر بر حوزه انرژی ساختمان در ابعاد اقتصاد، صنعت، شهرنشینی و شهرسازی، فرهنگی و اجتماعی» به عنوان پیشرانهای اصلی شناخته شدند. مبتنی بر پیشرانها و وضع موجود، سیاستها در سه لایه سیاستهای ملی، برنامههای بخشی و توانمندسازها طراحی شدهاند. در این مقاله تلاش شد با انطباق ویژگیهای مدیریت گذار با رهنگاشت سیاستی محتوای رهنگاشت گذار به ساختمان بسیار کم انرژی، رهنگاشت تدوین شده توان پاسخگویی به تغییرات بلندمدت و برآورده کردن الزامات مدیریت گذار را داشته باشد.
Rahmati F S, Miremadi T, Musavi Dorche S M. Policy mapping for sustainable transition to very low energy building (EC++) in Tehran. IJE 2023; 26 (2) :103-121 URL: http://necjournals.ir/article-1-1856-fa.html
رحمتی فاطمه سادات، میرعمادی طاهره، موسوی درچه سید مسلم. رهنگاشت سیاستی برای گذار پایدار به ساختمان بسیار کم انرژی (EC++) در تهران. نشریه انرژی ایران. 1402; 26 (2) :103-121